ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΔΣΠ "ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ" :
ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ & ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 2014: ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ
Της Όλγας Σαββίδου
Δικηγόρου Πειραιώς – LLM στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο
Είναι αλήθεια ότι η διεξαγωγή των εκλογών αποτελεί για εμάς τους δικηγόρους μία μεγάλη ευκαιρία συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία. Είτε η ικανοποίηση ότι συμμετέχουμε ως θεματοφύλακες της Δημοκρατίας, της διαφάνειας και την αδιαβλητότητας των εκλογών, είτε η εκλογική αποζημίωση (είτε και τα δύο εκ παραλλήλου) προτρέπουν χιλιάδες συναδέλφων μας από όλη την Ελλάδα να σπεύσουν να υποβάλλουν δήλωση προτίμησης, προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες διορισμού τους. Έτσι έγινε και κατά τις πρόσφατες Δημοτικές, Περιφερειακές εκλογές και τις Ευρωεκλογές της 18ης και 25ης Μαίου 2014.
Γιατί όμως, πολλοί από εμάς έχουμε την αίσθηση ότι αυτές οι συγκεκριμένες εκλογές είχαν κάτι το διαφορετικό σε σχέση με τις προηγούμενες; Μήπως ήταν η πρωτοφανής ταλαιπωρία που βιώσαμε, ιδίως την 1η Κυριακή; Μήπως ήταν τα ιδρωμένα πρόσωπά μας, όταν καταλήγαμε στο κτίριο 5 της Ευελπίδων για να παραδώσουμε τον σάκο των περιφερειακών εκλογών; Μήπως ήταν η αγανάκτησή μας, γιατί ο κόπος μας αξιολογήθηκε από την Πολιτεία για πρώτη φορά τόσο χαμηλά σε δύο δύσκολες και εξαιρετικά κοπιώδεις εκλογικές διαδικασίες; Ή μήπως γιατί αισθανθήκαμε μία απαξίωση του ρόλου μας, που ίσως σηματοδοτεί την «σκοτεινή» πρόθεση της Πολιτείας για την τελική μας απεμπλοκή από τις εκλογές (όπως έγινε και με τα συμβόλαια);
Όπως και να ερμηνεύει έκαστος εξ ημών τα «μετεκλογικά απόνερα», ας βγάλουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα από την συνολική κατάσταση που βιώσαμε ως «αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής», αφενός «προς γνώση» και αφετέρου «προς συμμόρφωση» των αρμοδίων:
Αν και βρισκόμαστε στο 2014 και την ώρα που οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεξάγουν ηλεκτρονικά εκλογές, εμείς ακόμα βιώνουμε μία αναχρονιστική διαδικασία.
Καταρχήν οι εκλογικοί κατάλογοι. Διαπιστώσαμε για άλλη μία φορά ότι δεν έχει γίνει ξεκαθάρισμά τους σε ευρεία κλίμακα, με αποτέλεσμα να εντάσσονται σε αυτούς πολίτες γεννηθέντες το 1898 (!), το 1901 (!) και σε άλλα απίθανα έτη, χώρια εκείνους που μάθαμε από εκλογείς συγγενείς τους ότι έχουν ήδη αποβιώσει! Εντούτοις, για την Ελληνική Πολιτεία εν συνόλω η ενημέρωση των εκλογικών καταλόγων φαίνεται ότι δεν συνιστά προτεραιότητα.
Έπειτα, τα εκλογικά βιβλία και πρωτόκολλα δεν έχουν εκσυγχρονιστεί τουλάχιστον από το 2010 - οπότε και διαπιστώσαμε ότι τυπώθηκαν – εξαναγκάζοντάς μας να προβαίνουμε σε «κοπτοραπτική» με τα ψηφοδέλτια ή να αγοράζουμε προεκτυπωμένα βιβλία διαλογής συνδυασμών και υποψηφίων για να αποφύγουμε το επίπονο και χρονοβόρο γράψιμο – με την αμφιβολία αν θα γίνουν δεκτά από τα Πρωτοδικεία. Είναι προφανές ότι τα συγκεκριμένα εκλογικά βιβλία και πρωτόκολλα εντάσσονταν σε μαζική παραγγελία σε παρελθόντα χρόνο, χωρίς να ληφθούν υπόψη ούτε η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ούτε η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, ούτε οι ανάγκες μιας σύγχρονης εκλογικής διαδικασίας. Ούτε φυσικά η ανάγκη για ταχύτητα και γρήγορη διεκπεραίωση μιας ούτως ή άλλως κουραστικής διαδικασίας, που κρατά τουλάχιστον για 24 ώρες διαθέσιμο ένα δικαστικό αντιπρόσωπο, ο οποίος πρέπει να τελεί σε πλήρη διαύγεια και ετοιμότητα από την αρχή μέχρι το τέλος της.
Επίσης, δεν είναι κατανοητή η τήρηση των εκλογικών βιβλίων συνολικά πέντε εκλογικών αναμετρήσεων (αν προσθέσουμε τις κάλπες και των δύο Κυριακών) εις τετραπλούν (όπου το αντίγραφο του Αντιπεριφερειάρχη δεν έγινε δεκτό, τουλάχιστον στην Αθήνα – άρα συμπληρώθηκαν αδίκως και επί ματαίω) και μάλιστα την ώρα που πολλοί εξ ημών δεν διέθεταν εφορευτική επιτροπή.
Ακόμα θα πρέπει να επανεξεταστεί η εκλογική νομοθεσία αναφορικά με την υποχρέωση των δικαστικών αντιπροσώπων να κάνουν τον γύρο των πρωτοδικείων – τουλάχιστον οι εν Πειραιεί διορισμένοι. Ή ακόμα και η υποχρέωσή μας να στέλνουμε τηλεγραφήματα εν έτει 2014 μέσω ΕΛΤΑ.
Στην κατάσταση αυτή προστίθεται και η διανομή με τον εκλογικό σάκο δεκάδων εγκυκλίων της τελευταίας στιγμής, οι οποίες χρειάζονταν μελέτη και καθαρό μυαλό, αλλά και η φειδώς με την οποία προσδιορίστηκε η εκλογική μας αποζημίωση, αφού είχαν παραληφθεί οι διορισμοί στα εκλογικά τμήματα. Τα ανωτέρω εντάσσονται σε μία λίγο ή πολύ προφανή επιχείρηση της Πολιτείας να μας καταλάβει εξ απήνης, να μειώσει την κάθε δυνατότητα αποτελεσματικής αντίδρασής μας και κυρίως να μας απαξιώσει ως επιστήμονες και ως προσωπικότητες με μία πενιχρή (συγκριτικά με τον κόπο που καταβάλουμε και τον ρόλο που επιτελούμε) εκλογική αποζημίωση, η οποία εξαιτίας της παρατεταμένης κρίσης που βιώνουμε είναι απαραίτητη για να ανταποκριθούμε στις οικονομικές μας υποχρεώσεις (και ουδόλως πλουτισμό συνιστούν ή πρόσθετο εισόδημα για την εκ μέρους μας αγορά ειδών πολυτελείας)!
Κάθε ένας από μας μπορεί να προσθέσει τις δικές του επιπλέον παρατηρήσεις στην εκλογική διαδικασία. Αυτός δεν ήταν όμως, κατά συνήθεια ο τρόπος που στην χώρα μας διεξάγονται εκλογές; Με αυτά τα βιβλία, με αυτήν τη διαδικασία και κυρίως με αυτήν την κούραση; Γιατί πρέπει κάτι να αλλάξει τώρα;
Γιατί επιτέλους πρέπει να εκσυγχρονιστούμε ως χώρα και ως προς την εκλογική διαδικασία!!! Η μελέτη του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου φαίνεται ότι επί του παρόντος δικαιολογεί για μία ακόμα φορά την γραφειοκρατία και την περιττή φυσική καταπόνηση. Εκτός εάν ο αγώνας μας να συμπληρώσουμε τα εκλογικά βιβλία και η φυσική μας εξάντληση και μόνο δικαιολογούν την καταβολή εκλογικής αποζημίωσης στους δικαστικούς αντιπροσώπους, κατά την λαϊκή ρήση «εάν δεν βρέξεις πόδια, ψάρι δεν πιάνεις» !!!
Ορισμένοι διατύπωσαν τον φόβο ότι η εκ μέρους των Συλλόγων μας επιδίωξη εκσυγχρονισμού της εκλογικής νομοθεσίας, της απλοποίησής της και της εισαγωγής σε αυτήν την ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, θα μπορούσε να μειώσει την συμβολή μας και να αναιρέσει τον ρόλο μας. Η ηττοπαθής αυτή στάση όμως, αγνοεί ότι η συμμετοχή μας, με τις γνώσεις, τις εμπειρίες μας και το κύρος μας, θωρακίζει θεσμικά κάθε εκλογική διαδικασία με συνέπεια, υπευθυνότητα, επαγγελματισμό και ήθος. Δεν είμαστε απλοί διεκπεραιωτές μιας πολύπλοκης γραφειοκρατικής διαδικασίας, αλλά θεματοφύλακες της δημοκρατίας, εφαρμοστές των νόμων, φύλακες της νομιμότητας, της διαφάνειας και της αδιαβλητότητας μιας διαδικασίας που συνιστά την πεμπτουσία της Δημοκρατίας. Μόνο εάν συναισθανθούμε τον θεσμικό αυτό ρόλο μας και εάν αξιολογήσουμε την συμμετοχή μας επαρκώς θα μπορέσουμε να αρνηθούμε με επιχειρήματα την σωματική και πνευματική μας «αυτοτιμωρία» σε μία διαδικασία ούτως ή άλλως επίπονη και να διεκδικήσουμε το αυτονόητο: να βελτιωθούν παρωχημένες διαδικασίες, που δεν αρμόζουν σε μία σύγχρονη (έστω και με πλήθος προβλημάτων) Δημοκρατία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ευαγγελίζεται τις μεταρρυθμίσεις (αλλά τις προάγει με φειδώ).
Συνεπώς, είναι σκόπιμη μια θεσμική στοίχιση των Συλλόγων μας (και της Ολομέλειάς μας ακόμα) στην κατεύθυνση της υποβολής συγκεκριμένων προτάσεων για τον εκσυγχρονισμό της εκλογικής διαδικασίας, που θα μας εξοικονομήσει κατ’ αρχήν χρόνο (και χρήμα) και θα βελτιώσει την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Η υποχρέωση της Πολιτείας να ενημερώσει τους εκλογικούς καταλόγους εγκαίρως και να μας προμηθεύει με προεκτυπωμένα βιβλία διαλογής συνδυασμών και υποψηφίων, η απλοποίηση των εκλογικών βιβλίων, η δυνατότητα έγκαιρης ηλεκτρονικής ανεύρεσής τους και εκτύπωσής τους από την ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, η μείωση των αντιγράφων που πρέπει να διανείμουμε (άγνωστο για ποιον πρακτικό λόγο) σε Δήμαρχο, Περιφερειάρχη, Αντιπεριφερειάρχη και Πρωτοδικείο (καθώς η διανομή στο Πρωτοδικείο και ενδεχομένως στον Περιφερειάρχη να είναι αρκετή), η θέσπιση αντισταθμιστικού οφέλους στα μέλη των εφορευτικών επιτροπών (πχ. νομοθετική κατοχύρωση υποχρεωτικής άδειας από την εργασία τους), η κατάργηση του τηλεγραφήματος και η αποστολή SMS ή e-mail αντ΄αυτού, η ανεύρεση των ερμηνευτικών εγκυκλίων εγκαίρως στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, η εισαγωγή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η χρήση υπολογιστή και η εκ των προτέρων θεσμοθέτηση συγκεκριμένου ποσού εκλογικής αποζημίωσης (ώστε να αποφεύγονται οι «εκπλήξεις» της τελευταίας στιγμής) θα μπορούσαν να είναι ορισμένες από τις προτάσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό της εκλογικής διαδικασίας.
Η αναμόρφωση της θα μπορούσε να αναβαθμίσει και τον ρόλο της Ολομέλειας των Συλλόγων μας , που αναμφισβήτητα μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην εκλογική διαδικασία (και όχι μόνο με τα επιτυχημένα σεμινάρια για δικαστικούς αντιπροσώπους που διενεργεί, διαφωτίζοντας και ενημερώνοντας τους συναδέλφους). Άλλωστε η ανάληψη του συνόλου της ευθύνης από τους ίδιους αρμόδιους φορείς δεν συνιστά πάντοτε εχέγγυο εύρυθμης λειτουργίας και οργάνωσης. Αντίθετα, μπορεί να αποδεικνύει την απαράμιλλη έφεση του Κράτους μας στην σκοπιμότητα και τις αναποτελεσματικές λύσεις της τελευταίας στιγμής. Ιδού, λοιπόν, πεδίο δόξης λαμπρό!
(Για τις παρατηρήσεις και τα σχόλια σας: info@lawsavvidou.gr)