Νομικά Θέματα » Διάφορα

Α)   Συγκεκριμένα, οι θεσμοί της ΕΕ είναι οι ακόλουθοι:

1-Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ( τα μέλη του οποίου ψηφίσαμε στις 25 Μαίου 2014 – η Ελλάδα διαθέτει 21 Ευρωβουλευτές)

2-Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (απαρτίζεται από τους υπουργούς όλων των χωρών μελών για να εγκρίνουν νόμους και να συντονίσουν τις εθνικές τους πολιτικές. Συγκεκριμένα, θεσπίζουν τη νομοθεσία της ΕΕ, συντονίζουν τις οικονομικές πολιτικές των χωρών μελών, υπογράφει συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και άλλων χωρών, εγκρίνει τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΕΕ, χαράσσει την εξωτερική πολιτική και την πολιτική άμυνας της ΕΕ, συντονίζει  την συνεργασία μεταξύ των δικαστικών αρχών και αστυνομικών δυνάμεων των χωρών μελών.)

3-Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (οι συσκέψεις του ΕΣ είναι στην ουσία σύνοδοι κορυφής όπου οι ηγέτες της ΕΕ αποφασίζουν τις ευρύτερες στρατηγικές προτεραιότητας και τις κυριότερες πρωτοβουλίες της Ένωσης. Κατά κανόνα πραγματοποιούνται 4 σύνοδοι κάθε χρόνο  στις οποίες προεδρεύει μόνιμος πρόεδρος– επί του παρόντος ο Χέρμαν βαν Ρομπέι. Το ΕΣ αφενός ορίζει την γενική κατεύθυνση και τις προτεραιότητες της Ένωσης και αφετέρου εξετάζει ευαίσθητα ή περίπλοκα θέματα που απαιτούν ανώτερο επίπεδο διακυβερνητικής συνεργασίας.)

4-Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (της οποίας τα μέλη διορίζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις, με στόχο την προώθηση των συμφερόντων της ΕΕ ως συνόλου. Αποτελείται από 28 επιτρόπους που συνιστούν την πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η θητεία τους διαρκεί 5 χρόνια .Κάθε επίτροπος αναλαμβάνει την ευθύνη ενός συγκεκριμένου τομέα πολιτικής σύμφωνα με τα καθήκοντα που του αναθέτει ο πρόεδρος της Ευρ.Επιτροπής. Ο σημερινός πρόεδρος είναι ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, του οποίου η δεύτερη θητεία άρχισε τον Φεβρουάριο του 2010. Για τον διορισμό των επιτρόπων είναι απαραίτητη η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου είναι υπόλογοι όλοι κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Η Ευρ.Επιτροπή προτείνει νέους νόμους στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο,  διαχειρίζεται τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατανέμοντας τα διαθέσιμα κονδύλια, μεριμνά για την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, εκπροσωπεί την ΕΕ διεθνώς και διεξάγει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών. )

5-Το Ευρωπαϊκό  Δικαστήριο με έδρα στο Λουξεμβούργο, το οποίο  διασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε όλες τις χώρες μέλη της.

 6-Το Ελεγκτικό Συνέδριο (ελέγχει τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της Ένωσης) 

Β)   Τα όργανα της ΕΕ είναι τα ακόλουθα:

1-Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

2-Η Επιτροπή των Περιφερειών

3-Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με έδρα στην Φραγκφούρτη (συγκροτείται από τους εθνικούς τραπεζίτες κάθε χώρας μέλους της ΟΝΕ και έχει την ευθύνη για την κοινή νομισματική πολιτική)

4-Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (δανείζεται χρήματα από τις αγορές κεφαλαίων και στην συνέχεια τα δανείζει με χαμηλά επιτόκια σε προγράμματα που βελτιώνουν τις υποδομές, την προμήθεια ενέργειας ή τα περιβαλλοντικά πρότυπα τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε γειτονικές ή αναπτυσσόμενες χώρες).

5-Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (European Ombudsman) 

Θεσμοί με ειδικότερο ενδιαφέρον για εμάς τους νομικούς:

1ον         Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο:                            

 Διευθετεί επίσης τις νομικές διαφορές μεταξύ των κυβερνήσεων των χωρών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Φυσικά πρόσωπα, εταιρείες και οργανισμοί μπορούν επίσης να προσφύγουν στο Δικαστήριο, εάν θεωρούν ότι τα δικαιώματά τους δεν έχουν γίνει σεβαστά από κάποιο όργανο της ΕΕ. Το Δικαστήριο επικουρούν εννέα "γενικοί εισαγγελείς" που διατυπώνουν τη νομική γνώμη τους για τις υποθέσεις που εξετάζονται από το Δικαστήριο. Αυτό οφείλουν να το πράττουν δημοσίως, με πλήρη αμεροληψία και ανεξαρτησία. Η θητεία κάθε δικαστή και γενικού εισαγγελέα είναι εξαετής και μπορεί να ανανεωθεί. Ο διορισμός τους γίνεται κατόπιν συμφωνίας των κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ.

Tο Δικαστήριο εκδίδει αποφάσεις για υποθέσεις που τίθενται ενώπιόν του. Οι πέντε συνηθέστεροι τύποι υποθέσεων είναι:

αιτήσεις έκδοσης προδικαστικών αποφάσεων, – όταν εθνικά δικαστήρια ζητούν από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει ένα σημείο του δικαίου της ΕΕ

προσφυγές επί παραβάσει – κατά κυβερνήσεων χωρών της ΕΕ λόγω μη εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ

προσφυγές ακύρωσης – κατά νόμων της ΕΕ που θεωρείται ότι παραβιάζουν τις Συνθήκες της ΕΕ ή θεμελιώδη δικαιώματα

προσφυγές επί παραλείψει κατά θεσμικών οργάνων της ΕΕ που δεν λαμβάνουν τις απαιτούμενες αποφάσεις

ευθείες προσφυγές από φυσικά πρόσωπα, εταιρείες ή οργανισμούς κατά αποφάσεων ή ενεργειών της ΕΕ.

2^ον          Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής :

Ο Διαμεσολαβητής εξετάζει καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της ΕΕ, προκειμένου να εντοπίσει κρούσματα κακοδιοίκησης, δηλαδή περιπτώσεων όπου τα όργανα, οι υπηρεσίες ή οι οργανισμοί της ΕΕ παραβαίνουν τη νομοθεσία, δεν σέβονται τις αρχές της χρηστής διοίκησης ή τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για τα εξής: άδικη μεταχείριση - διακριτική μεταχείριση - κατάχρηση εξουσίας - παράλειψη ή άρνηση ενημέρωσης - αδικαιολόγητη καθυστέρηση - παράτυπες διαδικασίες. Το γραφείο του Διαμεσολαβητή διενεργεί έρευνες μόλις λάβει καταγγελία ή με δική του πρωτοβουλία. Είναι απολύτως ανεξάρτητη υπηρεσία και δεν λαμβάνει εντολές από καμία κυβέρνηση ή οργανισμό. Μια φορά τον χρόνο υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκθεση δραστηριοτήτων.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η Επιτροπή για τη Δικαιοσύνη, τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και την Ιθαγένεια, με αρμόδια Επίτροπο προς το παρόν την Viviane Reding. Θεσπίστηκε με την Συνθήκη της Λισαβόνας και τέθηκε σε λειτουργία το έτος 2010. Σκοπός της είναι η δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας, που θα προσφέρει πρακτικές λύσεις σε διασυνοριακά ζητήματα, ώστε οι πολίτες να αισθάνονται σιγουριά  τόσο κατά τις μετακινήσεις τους όσο και κατά την άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους. Οι τρεις βασικοί πυλώνες δράσεις της είναι: η Δικαιοσύνη ως προς τα Δικαιώματα, ως προς την Ανάπτυξη και ως προς την Ασφάλεια και Σταθερότητα.

Ως προς τα Δικαιώματα: Διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών.  Λόγω των διασυνοριακών αντιδικιών των πολιτών της ΕΕ, θεσμοθετούνται κοινά ευρωπαϊκά δεδομένα (πχ. δικαίωμα στη μετάφραση και τη διερμηνεία, δικαίωμα στην πρόσβαση σε δικηγόρο, μίνιμουμ δικαιωμάτων για τα θύματα βίας, δικαιώματα πολιτών στις μεταφορές, προστασία καταναλωτή, προστασία στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, κατάργηση των κρυφών χρεώσεων στις συναλλαγές κλπ)

Ως προς την Ανάπτυξη: Γίνονται προσπάθειες για την δημιουργία ενός ρυθμιστικού νομοθετικού περιβάλλοντος που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας και θα προστατεύει τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Στην κατεύθυνση αυτή λειτουργεί το EU’s Justice Scoreboard το οποίο δίνει την ετήσια εικόνα των εθνικών δικαιϊκών συστημάτων προκειμένου να επιτευχθεί η εναρμόνιση των δικαίων  των κρατών – μελών.

Ως προς την Ασφάλεια και την Σταθερότητα: Η Επιτροπή έχει λάβει πρωτοβουλίες για τον σεβασμό των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και  για την καταπολέμηση της διασυνοριακής απάτης. Θεσπίστηκε ο Ευρωπαίος Δημόσιος Κατήγορος για την έρευνα και δίωξη αδικημάτων που επηρεάζουν την εφαρμογή του ευρωπαϊκού  προϋπολογισμού.

Συνοπτικά , έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες για το οικογενειακό δίκαιο και την γονική μέριμνα, για την αποζημίωση από αυτοκινητικό ατύχημα, για την καταβολή αστικής αποζημίωσης σε θύματα ποινικών αδικημάτων, για την legal aid, για τη διαμεσολάβηση για την αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων, για την τήρηση Ευρωπαϊκού Ποινικού Πληροφοριακού Αρχείου (ECRIS), για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, για την εναρμόνιση του πτωχευτικού δικαίου, το δίκαιο του καταναλωτή κλπ.

Πληροφορίες: http://e-justice.europa.eu

(ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ "ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ")