738/2009 ΕΦ ΘΕΣΣΑΛ ( 510960)
[...] Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1520 ΑΚ, ο γονέας μετά του οποίου δεν διαμένει, για οποιονδήποτε λόγο, το ανήλικο τέκνο του, διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής μετ` αυτού επικοινωνίας, τα σχετικά δε μ` αυτή κανονίζονται ειδικότερα από το Δικαστήριο. Το άκρως αυτό προσωπικό δικαίωμα του γονέα απορρέει από το φυσικό δεσμό του αίματος και του αισθήματος στοργής προς το τέκνο του, συντελεί δε στην ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου του τελευταίου και της εν γένει προσωπικότητας του και για το λόγο αυτό, αποβλέπει κυρίως στο καλώς εννοούμενο συμφέρον του (ΑΠ 659/1998 ΝοΒ 47, 1412, ΕφΘεσ 2322/1997 ΕλλΔνη 40, 358). Ενόψει των προεκτεθέντων, η δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας δεν μπορεί να αφαιρεθεί από το γονέα που δεν έχει μαζί του το τέκνο, ούτε και να περιορισθεί, παρά μόνο στο μέτρο που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, τούτο επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο (ΕφΑθ 1461/1997 ΕλλΔνη 38, 868, ΕφΘεσ 3570/1991 Αρμ ΜΣΤ,133). Τόσο για τον πλήρη αποκλεισμό όσο και για τον περιορισμό της επικοινωνίας του τέκνου με τον γονέα ή τους απώτερους ανιόντες του, το Δικαστήριο θα εξετάσει εάν αυτό είναι αναγκαίο για το συμφέρον του τέκνου και όχι για το συμφέρον του γονέα ή τρίτου που έχει την επιμέλεια αυτού. Ο νομοθέτης λόγω αδυναμίας καθορισμού εκ των προτέρων αντικειμενικών κριτηρίων εξειδικεύσεως της αόριστης νομικής έννοιας του συμφέροντος του τέκνου, προκειμένου να καθορισθεί η προσωπική επικοινωνία του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, παρέχει εξουσία στο Δικαστή να μπορεί να κρίνει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, όπως θα έπραττε ο ίδιος (ο νομοθέτης), αν επρόκειτο να τάμει με νόμο τη συγκεκριμένη διαφορά. Για την εξειδίκευση της ανωτέρω αόριστης νομικής έννοιας δεν είναι δυνατόν να προταθεί ένα ενιαίο κριτήριο για όλες τις περιπτώσεις, αλλά περισσότερα διαφορετικά, που σε κινητή μεταξύ τους σχέση, μπορούν να καθίστανται κάθε φορά αποφασιστικά, συνδυαζόμενα μεταξύ τους (βλ. ΕφΑθ 4818/1997 και σημείωση Στυλ. Πατεράκη, ΕλλΔνη 39, 879).
[...] Οι διάδικοι τέλεσαν στις 18.2.2000 στη Θεσσαλονίκη, νόμιμο γάμο από τον οποίο απέκτησαν δύο κορίτσια, την Ι.-Ε. που
γεννήθηκε στις 4.10.2000 και τη Μ. που γεννήθηκε στις 9.7.2003. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων διακόπηκε οριστικά τις
αρχές του έτους 2005 και έκτοτε τα ανήλικα διαμένουν με την εναγομένη μητέρα τους. Με την από 11.4.2005 έγγραφη συμφωνία
των διαδίκων, στο πλαίσιο λύσεως του γάμου τους με συναινετικό διαζύγιο, η επιμέλεια των ανηλίκων ανατέθηκε στη μητέρα τους
και ρυθμίστηκε η επικοινωνία του πατέρα τους μ` αυτά, κατά τον αναφερόμενο στην ως άνω συμφωνία τρόπο.
Αποδείχθηκε προσέτι ότι ο ενάγων καθ` όλο το χρονικό διάστημα από τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης του με την εναγομένη
μέχρι και το θέρος 2007, επικοινωνούσε κανονικά τα Σαββατοκύριακα με τις ανήλικες κόρες του, οι οποίες διανυκτέρευαν στην
οικία του, στην Π. Θεσσαλονίκης, όταν δε αυτός απουσίαζε επί τρίωρο το πρωί του Σαββάτου, λόγω της εργασίας του -είναι
έμπορος λαχανικών- οι ανήλικες παρέμεναν στην οικία του με τη μητέρα του ή την αδελφή του, η οποία
διαμένει επίσης στην Π. Θεσσαλονίκης. Οι διαφωνίες και οι αντεγκλήσεις μεταξύ των διαδίκων, αλλά και η αδυναμία τους να
συνεννοηθούν σχετικά με την επικοινωνία του ενάγοντος με τα ανήλικα, ανέκυψαν κυρίως όταν ο ενάγων εγκατέλειψε την οικία
του και εγκαταστάθηκε στην οικία της Α.Γ., υπαλλήλου των ΕΛΤΑ, με την οποία έχει ήδη αρραβωνιαστεί με σκοπό το γάμο.
Μετά την εξέλιξη αυτή, η εναγομένη επιδιώκοντας να αποφύγει την παραμονή των ανηλίκων στην οικία της ανωτέρω και τη
διανυκτέρευση τους σ` αυτή, αρνιόταν την επικοινωνία τους με τον ενάγοντα, ο οποίος αναγκάσθηκε να της κοινοποιεί σωρεία
εξωδίκων δηλώσεων-διαμαρτυριών και να υποβάλει εις βάρος της μηνύσεις για παραβίαση της υπ` αριθμ. 1866/2006 αποφάσεως
του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, με την οποία ρυθμίσθηκε η επικοινωνία του με τα ανήλικα τέκνα του.
Το Πρωτόδικο δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφαση του έκρινε ότι τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων χρειάζονται χρόνο
για να προσαρμοστούν στο νέο τρόπο ζωής του πατέρα τους με την νέα του σύντροφο και τον επτάχρονο υιό της, και
διέταξε να επικοινωνεί ο ανωτέρω με τα ανήλικα τέκνα του, κάθε πρώτο και τρίτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα, από ώρα
12 π.μ. έως 19:00 της Κυριακής, υπό τον όρο ότι κατά το χρονικό διάστημα από την επίδοση της εκκαλουμένης μέχρι την
30.6.2009, η επικοινωνία θα γίνεται χωρίς την παρουσία της συντρόφου του και του επτάχρονου υιού της και η
διανυκτέρευση των ανηλίκων θα γίνεται στην οικία του ενάγοντος, ώσπου δε να ρυθμιστεί το ζήτημα της οικίας του
(διότι αυτός διαμένει ήδη στην οικία της συντρόφου του), η επικοινωνία του με τα ανήλικα θα πραγματοποιείται χωρίς
διανυκτέρευση, αλλά κάθε Σάββατο και κάθε Κυριακή από τις 12 μ.μ. έως 19:00 μ.μ. και ότι μετά τη λήξη του ως άνω
χρονικού διαστήματος, η επικοινωνία θα πραγματοποιείται χωρίς τους άνω όρους.
Περαιτέρω, από τα αυτά αποδεικτικά στοιχεία αποδείχθηκε ότι ο ενάγων από το θέρος 2007, διαμένει στην ιδιόκτητη οικία
της συντρόφου του, στην Π. Θεσσαλονίκης, όπου βρίσκεται και η οικία της αδελφής του, στην οποία διαμένει και η μητέρα
του. Τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων έχουν εξοικειωθεί με τις νέες συνθήκες διαβίωσης του πατέρα τους και έχουν
αναπτύξει καλή σχέση με τη νέα του σύντροφο καθώς και με τον επτάχρονο υιό της. Δεν αποδείχθηκε σπουδαίος λόγος
που να επιβάλλει όρους και περιορισμούς στην επικοινωνία του ενάγοντος με τα ανήλικα τέκνα του, αφού δεν συνιστά
τέτοιο λόγο η συμβίωση του με άλλη γυναίκα, από την οποία (συμβίωση), ουδόλως θίγεται το συμφέρον των ανηλίκων.
Αντιθέτως το αληθινό συμφέρον αυτών υπαγορεύει να επικοινωνούν τακτικά με τον πατέρα τους, ώστε να αποτραπεί τυχόν
αποξένωση τους και να ενισχυθεί ο μεταξύ τους ψυχικός δεσμός που θα συμβάλλει στην ομαλή ψυχοσωματική τους
ανάπτυξη και ισορροπία. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο το οποίο με την προσβαλλόμενη απόφαση του δέχθηκε εν
μέρει ως και κατ`ουσίαν βάσιμη την αγωγή του ενάγοντος και ρύθμισε την επικοινωνία αυτού με τα ανήλικα τέκνα του
το Σαββατοκύριακο, με τους προαναφερόμενους όρους, έσφαλε στην κρίση του ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και
συνεπώς ο σχετικός λόγος της έφεσης του πρέπει να γίνει δεκτός και ως κατ` ουσίαν βάσιμος, κατ` επέκταση δε πρέπει να
γίνει εν μέρει δεκτή και ως κατ` ουσίαν βάσιμη η έφεση αυτού, απορριφθεί δε ως κατ` ουσίαν αβάσιμη η έφεση της
εκκαλούσας με την οποία αυτή υποστηρίζει τα αντίθετα και ζητά να επιμηκυνθεί ο χρόνος ισχύος των όρων που έθεσε η
εκκαλουμένη απόφαση στην επικοινωνία του ενάγοντος με τα ανήλικα τέκνα του μέχρι το 2010.
Μετά απ` αυτά πρέπει να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση, μόνο ως προς το κεφάλαιο που αφορά στην επικοινωνία
του ενάγοντος με τα ανήλικα τέκνα του το Σαββατοκύριακο και στον χρονικό περιορισμό μέχρι της 30.6.2009, ως προς τις
εορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα και τις θερινές διακοπές και αφού κρατηθεί η υπόθεση στο Δικαστήριο αυτό (άρθρο
535 ΚΠολΔ), πρέπει να δικασθεί η αγωγή η οποία είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις αναφερόμενες στη μείζονα σκέψη διατάξεις
και πρέπει να γίνει αυτή εν μέρει δεκτή και ως κατ` ουσίαν βάσιμη και να ρυθμισθεί η επικοινωνία του ενάγοντος με τα
ανήλικα τέκνα του ως εξής: 1) Το πρώτο και τρίτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα, από ώρα 11 π.μ. του Σαββάτου έως 19:00
της Κυριακής, ελεύθερα με διανυκτέρευση στην οικία όπου διαμένει ο ενάγων, δηλαδή στη δική του ή της συντρόφου του
Α.Γ., χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό ούτε και κατά την επικοινωνία αυτών κατά τις εορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα
και τις θερινές διακοπές, όπως ειδικότερα έχει καθορισθεί αυτή από την εκκαλουμένη απόφαση. Η δικαστική δαπάνη και
των δύο βαθμών δικαιοδοσίας πρέπει να επιβληθεί εις βάρος της εκκαλούσας, λόγω της ήττας της (άρθρο 183, 179 ΚΠολΔ).
[...]
