Τι είναι η αναδοχή:
Ο κοινωνικός θεσμός της ανάδοχης οικογένειας (ΠΔ 86/2009) επιδιώκει να εξυπηρετήσει υπαρκτές κοινωνικές ανάγκες (πχ. βελτίωση της ποιότητας ζωής για το ανήλικο, διεύρυνση των οικογενειακών δεσμών) και παράλληλα την ψυχική ανάγκη αφενός δημιουργίας οικογένειας, η οποία μπορεί να διαταράσσεται από την αδυναμία απόκτησης τέκνου με φυσικό τρόπο, και αφετέρου προσφοράς στο παιδί.
Αφορά σε παιδιά ηλικίας 0-18 ετών, που οι φυσικοί τους γονείς αδυνατούν να τα φροντίσουν και αναλαμβάνει το ανάδοχο άτομο να το φροντίσει μέχρις ότου η φυσική οικογένεια να μπορεί να αναλάβει ξανά τον ρόλο της.
Πότε έχουμε ανάδοχους γονείς και ανάδοχη οικογένεια:
Στην περίπτωση της ανάδοχης οικογένειας τρίτοι έχουν την πραγματική φροντίδα ανηλίκου, γιατί τους την ανέθεσαν είτε οι φυσικοί του γονείς είτε ο επίτροπος είτε το δικαστήριο. Με άλλα λόγια, οι ανάδοχοι γονείς αναλαμβάνουν την φροντίδα του παιδιού σε μία δύσκολη περίοδο της ζωής του, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες του και προσφέροντας του ασφάλεια.
Στην περίπτωση αυτή, οι έννομες σχέσεις μεταξύ του ανηλίκου και της φυσικής του οικογένειας ή του επιτρόπου και κυρίως οι αρμοδιότητες από τη γονική μέριμνα και αντίστοιχα από την επιτροπεία, παραμένουν αμετάβλητες, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο. Αυτή είναι και η διαφορά με την υιοθεσία, κατά την οποία αλλάζει πλήρως η νομική κατάσταση του ανηλίκου και το παιδί αποξενώνεται πλήρως νομικά από την φυσική του οικογένεια.
Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση ανάδοχης οικογένειας, τη γονική μέριμνα του ανηλίκου εξακολουθούν να έχουν οι φυσικοί του γονείς.
Η αναδοχή ανηλίκων επέρχεται:
- είτε ύστερα από συμφωνία μεταξύ των γονέων του ανηλίκου και της ανάδοχης οικογένειας (συμφωνία ρητή ή σιωπηρή, συναγόμενη από την σταθερή και μόνιμη παραμονή του ανηλίκου σε τρίτα πρόσωπα). Οι φυσικοί γονείς επιλέγουν ελεύθερα την ανάδοχη οικογένεια. Η συμφωνία αυτή αναγγέλλεται άμεσα στην κοινωνική υπηρεσία
- είτε με δικαστική απόφαση, όταν οι φυσικοί γονείς κάνουν κακή άσκηση της γονικής μέριμνας (ΑΚ 1532, 1533) ή όταν ο επίτροπος αποδεικνύεται ακατάλληλος για την ανάπτυξη του τέκνου (ΑΚ 1607)
- είτε όταν ο επίτροπος αναθέτει με σύμβαση την φροντίδα του παιδιού σε ανάδοχους γονείς/οικογένεια
Ποια είναι τα είδη της αναδοχής:
1.ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ: Διαρκεί για λίγες ημέρες για να αποσυμφορήσει την φυσική οικογένεια από την φροντίδα του ανηλίκου (που μπορεί να έχει ιδιαιτερότητες) ή από ιδρύματα, ανά περιόδους
2.ΣΥΓΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΔΟΧΗ: Αφορά στην αναδοχή φιλοξενίας παιδιού από μέλος ή μέλη του ευρύτερου συγγενικού του περιβάλλοντος, όταν πληρούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Προτιμάται για να μην απομακρύνεται το παιδί από την φυσική του οικογένεια
3.ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ/ΗΜΕΡΗΣΙΑ: Αφορά σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και διαρκεί λίγες ημέρες (πχ. για λόγους επείγουσας ανάγκης για βοήθεια των γονέων)
4.ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ: Διαρκεί από λίγες εβδομάδες έως λίγους μήνες (πχ. οικογένειες που δεν μπορούν να θρέψουν τα παιδιά τους λόγω κρίσης)
5.ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΗ: Διαρκεί από 1-2 χρόνια όταν οι οικογένειες χρειάζονται περισσότερο διάστημα για να ξεπεράσουν κάποια κρίση με την προοπτική επιστροφής του παιδιού στην φυσική οικογένεια
6.ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ: Διαρκεί πολλά χρόνια. Έχει μονιμότητα και πολλές φορές οδηγεί σε υιοθεσία. Στην Ελλάδα είναι η πιο συχνή μορφή αναδοχής
Ποιοι μπορούν να γίνουν ανάδοχοι γονείς:
1.Οικογένειες αποτελούμενες από συζύγους ΧΩΡΙΣ παιδιά
2.Μεμονωμένα άτομα (άγαμα, διαζευγμένα, σε χηρεία) με ή χωρίς ανήλικο παιδί, που μπορεί να είναι συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας με το ανήλικο